Συνέντευξη με τον Θωμά Κοροβίνη: «Ένας άτυπος πόλεμος με μικρά διαλείμματα εκεχειρίας. Αφού ξοδεύουμε για να αυγαταίνει ο μπεζαχτάς της διεθνούς των εξοπλισμών, τι περιμένεις!»

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη μα έζησε για οκτώ χρόνια στη Κωνσταντινούπολη όπου δίδαξε στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Φιλόλογος, συγγραφέας, τραγουδοποιός και ερμηνευτής. Είναι ευρέως γνωστός για τις συγγραφικές του δημιουργίες. Το σύνολο του έργου του αποτελεί μια εκτενή έρευνα για τα στοιχεία του ελληνικού και του τουρκικού πολιτισμού. Η διεισδυτική ματιά του και η συνέπειά του προς το συγγραφικό του λειτούργημα τον έχουν καθιερώσει στο αναγνωστικό κοινό. Αυτή τη περίοδο ετοιμάζει ένα βιβλίο με αφηγήματα γύρω από τον ανθρωπογεωγραφικό άξονα Θεσσαλονίκη-Κωνσταντινούπολη-Ανατολή, που θα εκδοθεί μέσα στη χρονιά. Σήμερα στο your e-articles ο Θωμάς Κοροβίνης.

-Γεννηθήκατε στην Θεσσαλονίκη. Ποιες είναι οι μνήμες της παιδικής σας ηλικίας; 

Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Μέσα στα ψάρια και στα καΐκια μεγάλωσα. Το πρωί σχολείο, το απόγεμα γκαρσονάκι στο καφενείο μας. Πλούτος κοινωνικών βιωμάτων της δεκαετίας του ’60 και του ’70. Πρώιμο ψήσιμο, πλούσια προίκα. Με διευκόλυνε στην γενικότερη επικοινωνία, με ζόρισε στις προσωπικές σχέσεις, λόγω διάστασης εμπειριών. Αλλά και λόγω ιδιοσυγκρασιακής ιδιαιτερότητας ομολογουμένως.

-Η πιο ισχυρή ανάμνηση που κουβαλάτε ως σήμερα; 

Το μισοφαγωμένο πτώμα νεαρού αγαλματένιου άντρα, ψαρεμένο στα δίχτυα ανεμότρατας και εκτεθειμένο σε κοινή θέα στην ψαρόσκαλα του χωριού. Πρέπει να ήμουν δωδεκαετής. Ξανασυνάντησα τη σκηνή στο διήγημα του αγαπημένου μου Μάρκες, Ο ωραιότερος πνιγμένος του κόσμου.

-Από το 1988 έως το 1996 ζήσατε στη Κωνσταντινούπολη. Τι βιώματα φέρετε από τη παραμονή σας εκεί;

Ατίμητος εσωτερικός πλούτος, ανθρωπογνωσία, γνωστική περιουσία ως μητρώο εμπνεύσεων, μη παραμορφωτική γνωριμία με τον τουρκικό λαό, τσιμπούσια παραμυθένια, αγάπες πολλές και έρωτες άφθονοι.

-Τι σας έστρεψε στη διαρκή έρευνα του ελληνικού και του τούρκικου πολιτισμού;

Θα έπρεπε να αποτελεί βασική ανάγκη λαού και πολιτείας η έρευνα και η σωστή ανάγνωση του τουρκικού λαού, της ιστορίας και του πολιτισμού του, γιατί η συνέχεια της συνύπαρξής μας με τα γνωστά αιώνια προβλήματα είναι αναγκαστική. Συγγενεύουμε σε πολλά, αποκλίνουμε σε άλλα τόσα. Ίσως με την διάθεσή μου για έρευνα των αμοιβαίων πολιτιστικών προσμείξεων, αλληλοδανείων και ανταλλαγών κάτι να προσφέρω προς αυτή την κατεύθυνση.

-Πώς αντιληφθήκατε την αλληλεπίδραση του ελληνικού με το τούρκικο στοιχείο;

Στην καθημερινή ζωή, στο τραπέζι, στη διασκέδαση, στην αισθηματική θερμοκρασία. Τα αποκλίνοντα ή αντιθετικά προέρχονται από την θρησκευτική αγωγή και από πλήθος ετερόδοξων δοξασιών και απόψεων που οι περισσότερες κατευθύνονται από εθνοκεντρικές και θρησκειοκεντρικές εμμονές και μισαλλοδοξία, παραδόσεις ή επικαθοριζόμενες εκδοχές λανθασμένης ανάγνωσης που έχουν διδαχθεί ή έχουν εθιστεί και οι δύο λαοί να βιώνουν για αιώνες. 

-Ιστορικά και πολιτισμικά πρόκειται για δυο σπουδαίους πολιτισμούς. Θα επέλθει μελλοντικά μια εξισορρόπηση στις μεταξύ τους σχέσεις;

Όχι, γιατί εμποδίζουν τα συμφέροντα από εδώ και από εκεί. Ο μέσος Έλληνας βλέπει τον Τούρκο σαν βάρβαρο και υποδεέστερο και με ανασφάλεια. Μόνο στο τελευταίο έχει δίκιο. Ο Τούρκος με τα αγάλματα του Ατατούρκ να δακτυλοδεικτούν τη χώρα μας σαν αδιάλειπτο εχθρό. Πάνω κάτω έτσι συνεχίζουμε. Ένας άτυπος πόλεμος με μικρά διαλείμματα εκεχειρίας. Γιατί δε μας αφήνουν να μονοιάσουμε. Αφού ξοδεύουμε για να αυγαταίνει ο μπεζαχτάς της διεθνούς των εξοπλισμών, τι περιμένεις! Οι λαοί μας θα κοιτιούνται καχύποπτα ή και θα μισιούνται παράλληλα, κάποιοι όμως θα ζουν ανομολόγητους ή διακηρυγμένους έρωτες. Και θα προχωρήσουν και σε κοινές πράξεις πολιτιστικής υφής.

-Οι εντάσεις είναι προϊόν του ίδιου του λαού ή σε αυτές συμβάλλουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις για να δυναμιτίζουν το κλίμα;

Κυρίως το δεύτερο. Τι έχεις να μοιράσεις; Θα ξανακάνουμε δεύτερη Μικρασιατική εκστρατεία να αναστήσουμε την υποτιθέμενη δική μας βυζαντινή δόξα; Δε μας φτάνει που χάσαμε το καλύτερο κομμάτι της Ρωμιοσύνης και συρρικνωθήκαμε στο αδιέξοδό μας προτεκτοράτο; Οι απέναντι πάλι έχουν μεγαλομανία επεκτατισμού. Και κολοβή δημοκρατία ασφαλώς. Πάντοτε, από ιδρύσεως του τουρκικού κράτους.

-Το 2011 βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος ο Γύρος Του Θανάτου, το βιβλίο σας με θέμα την περιβόητη υπόθεση για τον Δράκο του Σέιχ-Σου. Τι απόσταγμα κρατήσατε εσείς μέσα σας μετά την ολοκλήρωση του βιβλίου για τη νομική πλάνη και την καταδίκη ενός αθώου, του Αριστείδη Παγκρατίδη, που αποτέλεσε το καλύτερο εξιλαστήριο θύμα;

Ότι οι ευθύνες στην περίπτωση που κάποιος φορτώνεται ενοχές και γίνεται θυσία δεν είναι αποκλειστικά της εξουσίας αλλά και του εκάστοτε κοινωνικού μορφώματος και του καθενός μας χωριστά. Η ιστορία επαναλαμβάνεται με άλλους πρωταγωνιστές και η φασίζουσα και ιδεολογικά ελλειμματική κοινωνία μας δεν υστερεί ούτε σε αυτόν τον τομέα.

-Μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποιο από τα βιβλία σας; Να το θεωρείτε πιο αντιπροσωπευτικό;

Όχι, αλλά κάποια έχουν ένα ειδικό βάρος, για διαφορετικούς λόγους το καθένα: Οι Ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας, Οι Ασίκηδες, Το αγγελόκρουσμα, Ο γύρος του θανάτου, ’55, Ο θρύλος του Ασλάν Καπλάν.

-Τι ετοιμάζετε αυτή τη περίοδο;

Μέσα στη χρονιά θα εκδοθεί ένα βιβλίο με αφηγήματα γύρω από τον ανθρωπογεωγραφικό άξονα Θεσσαλονίκη-Κωνσταντινούπολη-Ανατολή.

-Τι σημαίνει για εσάς το ρεμπέτικο τραγούδι;

Ένα σεβαστό κομμάτι της πρόσφατης πολιτιστικής μας παράδοσης, περίπου εφάμιλλο του αξεπέραστου δημοτικού τραγουδιού μας που χωρίς αυτό η ουσιαστική νεοελληνική μας ταυτότητα είναι λειψή. Ετοιμάζω και μια μελέτη με θέμα Το ρεμπέτικο τραγούδι στη Θεσσαλονίκη του 20ου αι., ένα εκτενές δοκίμιο.  

-Οι εμπειρίες σας ως φιλόλογος στη μέση εκπαίδευση;

Δυνατή και πολλαπλά χρήσιμη εμπειρία ως ένα σημείο. Από ένα σημείο και μια ηλικία και πέρα άχρηστη και επιζήμια σαν την πολυετή στρατιωτική θητεία των παλιότερων.

-Η σχέση των νέων με το διάβασμα και το βιβλίο;

Νέων-γέρων δε βλέπω και πολλή λαχτάρα. Αλλού έχει στραφεί το ενδιαφέρον του κόσμου. Μακάρι να διάβαζαν, θα αποφεύγαμε αρκετές τραγωδίες και κωμικοτραγωδίες βέβαια.

-Η επίδραση του διαδικτύου στις νεότερες γενιές; 

Μα αυτό είναι το κισμέτι τους. Το θέμα είναι πώς θα μάθουμε να ζούμε μ’ αυτό αλλά όχι γι’ αυτό. Ιδού ο μέγας κίνδυνος: η αλλοτρίωση απ’ την ανθρωπιά μας που καλπάζει.

-Ως δημιουργός έχετε βιώσει πληρότητα;

Προσωρινά ναι, όμως είμαι ευκολοχόρτατος. Λέω, άντε ξεμπερδέψαμε και μ’ αυτό, πάμε παρακάτω. Η ζωή θέλει ορμή και η δημιουργία πάθος για τη συνέχεια.

-Αν είχατε τη δυνατότητα να συναντήσετε κάποιον σπουδαίο συγγραφέα για να συζητήσετε ένα απόγευμα, ποιος θα επιθυμούσατε να είναι;

Τον Καμύ και τον Γκίνζμπεργκ. Τον Καβάφη και τον Παπαδιαμάντη. Όχι απόγεμα, βράδυ. Τη νύχτα αποδίδω καλύτερα.

-Τι αίσθηση σας προκαλεί η σημερινή πολιτική πραγματικότητα;

Στυφή και αποτροπιαστική. Ψηφίζουμε κυβερνήσεις-ανδρείκελα, υπηρέτες εταιρικών συμφερόντων και ειλημμένων αποφάσεων από γνωστά-άγνωστα κέντρα του στυγνού νεοκαπιταλισμού. Με εκατόμβες ανθρωποθυσιών ως συνέχεια του ζοφερού σίριαλ. Οι δε λαοί, μοιραίοι και αξιοθρήνητοι χωρίς επαναστατική προοπτική και διάθεση για ρηξικέλευθες ανατροπές.  

-Οι έννοιες αριστερά και δεξιά είναι ρευστές; Έχουν φθαρεί στο πέρασμα του χρόνου;

Η δεξιά είναι αυτή που ήταν, σαν τι να αλλάξει; Θα χτυπήσει τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης; Επειδή έχει ενσωματώσει, δια του εναγκαλισμού και της καπήλευσης, στοιχεία της αριστερής συνθηματολογίας θα πιστέψουμε ότι εξανθρωπίστηκε; Αστεία πράματα. Παραμύθια για νηπίους. Η αριστερά είναι εκείνη που οφείλει να ξανακοιτάξει τις ανάγκες της, θεωρία και πράξη για να διορθώσει ή να βελτιώσει, ό,τι προλάβει, με διεκδικήσεις και εξεγέρσεις σε όλο τον κατεστραμμένο μας πλανήτη.

-Πώς κρίνετε συνολικά τη σημερινή Κυβέρνηση;

Είναι τραγικά επικίνδυνη για τις λαϊκές τάξεις. Δεν κρατάει ούτε τα στοιχειώδη προσχήματα απ’ τη χαρά της να εξυπηρετήσει το πανάρχαιο όραμά της για τον θρίαμβο των κεκτημένων των οικονομικών ελίτ και να διαλαλήσει την πνευματική της φτήνια. Πατάει σταθερά και πάνω στην ανωριμότητα και τη μακαριότητα του ελληνικού λαού που το’ χει ρίξει στη σαχλαμάρα και τον ζαμανφουτισμό.

-Πάσχει η σημερινή κοινωνία;

Από την εκμετάλλευση που υφίσταται αλλά κι από κεκτημένες παθογένειες που την καθηλώνουν.

-Κρύβει κάτω από τον μανδύα ενός προοδευτισμού μια υφέρπουσα συντηρητική σάρκα;

Εν μέρει αυτό συμβαίνει, αλλά έχουμε ακόμη αντιστάσεις ανθρωπιάς.

-Πότε κλάψατε τελευταία φορά; 

Το ’κοψα το κλάμα ή μάλλον κόπηκε απότομα, ίσως γιατί σαν παιδί το είχα καταχραστεί, ήμουνα μικρό παραπονιάρικο, που θα ’λεγε κι ο Βαμβακάρης.    

-Πιστεύετε στον Θεό;

Είμαι άθεος ορθόδοξος, τώρα πώς γίνεται αυτό, μην το ψάχνετε.   

-Το καταφύγιό σας;  

Μάνα Φύση και δημιουργία.

-Ο μεγάλος σας φόβος; 

Να μη φύγω έχοντας αφήσει πίσω μου χοντρές αδικίες. Και, μήπως δεν ζήσω ένα φλογερό πάθος που θα με απογειώσει.

-Πώς λειτουργείτε όταν ερωτεύεστε; 

Παραδίδομαι όπως το πουρνάρι στην πυρωστιά.  

-Νιώθετε ευτυχισμένος;

Από την πλευρά της αυτογνωσίας ναι, αρκετά κι απ’ την πλευρά της τύχης.   

-Τι άνθρωπος είναι ο Θωμάς Κοροβίνης;  

Παιδί της ζωής, όπως το λέει ο Παζολίνι

-Αν μπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε; 

Ο,τι πέρασε, πέρασε σωστά, λέει ο Σεφέρης.   

-Πώς φαντάζεστε τη τελευταία μέρα σας στη γη;   

 Αγκαλιά μ’ ένα πλάσμα παραμυθένιο. Παραμυθένιο σε όλα τα μέτωπα εννοώ!

-Τα όνειρά σας για το μέλλον;   

Στην ωριμότητα σχέδια κάνουμε, όχι όνειρα!

-Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα; 

Να παλέψει τουλάχιστον. Ένα στα δέκα που ποθεί, αν είναι προσγειωμένος, μπορεί να του κάτσει.   

-Κύριε Κοροβίνη σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.

Και εγώ ευχαριστώ.

Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...