Συνέντευξη με τη Βιολέτα Ίκαρη: «Το μυστικό βρίσκεται στο Μαζί»

Δε θα είμαι αντικειμενικός. Ίσως γιατί της έχω μεγάλη αδυναμία. Πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές φωνές της νεότερης φουρνιάς ερμηνευτριών. Ένα ιδιαίτερο μουσικό κράμα που παντρεύει τη παράδοση με το σήμερα. Το 2018 ράγισε τη ψυχή μας με τον πρώτο της δίσκο, το Έλα Και Ράγισε Τον Κόσμο Μου, δηλώνοντας πως ο δρόμος της θα είναι μακρύς και με εκπλήξεις. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε η Ανάσα, ένα ντουέτο μαζί με τον Νίκο Ξύδη που αποτελεί προπομπό του νέου της δίσκου. Σήμερα στο your e-articles η Βιολέτα Ίκαρη.

-Γεννήθηκες στην Ικαρία. Πώς ήταν τα παιδικά σου χρόνια;

Τα παιδικά μου χρόνια ήταν κυρίως ανέμελα. Το μόνο που με ένοιαζε ήταν το παιχνίδι. Ως παιδί της επαρχίας είχα πολλές ελευθερίες. Από την πρώτη κιόλας τάξη του δημοτικού πήγαινα μόνη μου στο σχολείο όπως έκαναν και τα περισσότερα παιδιά του χωριού. Ονειροπολούσα συνέχεια. Πολλές φορές στο δρόμο για το σχολείο συναντούσα και άλλα παιδιά όμως ποτέ δεν φτάναμε μαζί στον προορισμό μας αφού εγώ μάζευα λουλούδια ή τραγουδούσα και έχανα την αίσθηση του χρόνου. Θυμάμαι τους δασκάλους μου να με αγαπούν πολύ αλλά να με μαλώνουν συχνά αφού αργούσα να πάω στην τάξη ή πήγαινα αδιάβαστη. Πολλές φορές με δωροδοκούσαν για να διαβάσω! Μου έταζαν μαρκαδόρους, κούκλες, μπλοκ ζωγραφικής και μόνο τότε πήγαινα στο σχολείο άψογα διαβασμένη! Ο πατέρας μου ήταν αυστηρός και προκειμένου να αποφύγω το διάβασμα, συχνά γυρνώντας από το σχολείο πετούσα την τσάντα στην αυλή του σπιτιού μου για να ξέρουν οι γονείς μου ότι βρίσκομαι κάπου κοντά αλλά εξαφανιζόμουν μέχρι να νυχτώσει, παίζοντας με τα υπόλοιπα χαμίνια του χωριού. Κάθε βράδυ είχαμε καυγά για το ελλιπές διάβασμα και φιλί για καληνύχτα.

-Ποια είναι η πρώτη φορά που ήρθες σε επαφή με τη μουσική; Τι ένιωσες εκείνη τη στιγμή;

Ήμουν τεσσάρων χρονών όταν με τους γονείς μου επισκεφτήκαμε έναν καθηγητή μουσικής. Είχε ένα ολόκληρο δωμάτιο γεμάτο μουσικά όργανα. Μαγεία! Μπήκα μέσα ως μικρή εξερευνήτρια και βγήκα σαν κλέφτης που τον τσάκωσαν την ώρα της κλοπής! Είχα ανέβει πάνω σε μια καρέκλα για να πιάσω μια κιθάρα που κρεμόταν στον τοίχο και σοκαρισμένη η μάνα μου με σήκωσε στον αέρα και με έβγαλε από το δωμάτιο ζητώντας συγγνώμη για λογαριασμό μου. Άκουσα τα σκολιάτικά μου, ενώ ατάραχος ο σπιτονοικοκύρης με συνόδεψε σε ένα άλλο δωμάτιο. Εκεί ήταν ένα σαλόνι με σκαλιστά έπιπλα που στο κέντρο είχε ένα ξύλινο, παλιό πιάνο με ουρά. Με άφησε εκεί και εκεί έμεινα. Μέχρι να πιούν οι μεγάλοι τον καφέ τους είχα βρει στο πιάνο τη μελωδία απ’ το τραγούδι Άστα τα μαλλάκια σου. Ήταν πολύ έντονο το συναίσθημα. Από αυτά που περιγράφονται μόνο με μουσική…

-Η επίδραση της μουσικής στη ζωή σου;

Η μουσική μου γιατρεύει την ψυχή. Σταματάει το χρόνο, συντηρεί την ευαισθησία μου, με παρηγορεί και με συντροφεύει. Με βοηθάει να εκφράζομαι και είναι εδώ όποτε τη χρειάζομαι. Με κινητοποιεί, με δονεί, με απορροφά απορροφώντας τη. Με στηρίζει και θέλω να την υπηρετώ. Μου προσφέρει άυλα και υλικά αγαθά. Ζω από αυτή και ζω για αυτή.

-Πότε κατάλαβες ότι θα ασχοληθείς αποκλειστικά με τη μουσική;

Στα δεκάξι ξεκίνησα να τραγουδάω σε ένα ταβερνάκι του νησιού μετά από προτροπή ενός παιδικού φίλου που του άρεσε όπως τραγουδούσα στις σχολικές γιορτές. Από τότε άρχισα να ασχολούμαι σοβαρά με τη μουσική. Μελέτησα πολύ τους αγαπημένους μου τραγουδιστές και ξεκίνησα να παρακολουθώ μαθήματα φωνητικής, ευρωπαϊκής και βυζαντινής μουσικής. Πήρα λίγα μαθήματα πιάνου και κιθάρας ενώ παράλληλα τραγουδούσα σε διάφορα ταβερνάκια και στα Ικαριώτικα πανηγύρια. Βέβαια, μάθαινα και εξασκούσα και το επάγγελμα της κομμώτριας μεταξύ άλλων ασχολιών. Όσο πιο βαθιά έμπαινα στα μονοπάτια της μουσικής, τόσο αποσυνδεόμουν από οποιαδήποτε άλλη ασχολία. Μέχρι που βρέθηκα εδώ, να σου δίνω αυτή τη συνέντευξη… Έχοντας συνειδητοποιήσει ότι η μουσική είναι βίωμα και οποιαδήποτε εκπαίδευση σχετικά με τη μουσική είναι μια συμπληρωματική και χρήσιμη γνώση που έρχεται να εξηγήσει και να αναλύσει μαθηματικά, διαστήματα, δρόμους, ποικίλματα ή αξίες για να εξυπηρετήσει και να διευκολύνει τους μουσικούς να συνεννοούνται.

-Τα ακούσματα που σε διαμόρφωσαν;

Το Ικαριώτικο πανηγύρι ήταν μεγάλο σχολείο για μένα. Εκεί έμαθα το παραδοσιακό τραγούδι και το ρεμπέτικο. Το σμυρναίικο, το παλιό λαϊκό αλλά και το δυτικό τραγούδι. Εκεί είδα με τα μάτια μου πως το ψυχωμένο τραγούδι από όπου κι αν προέρχεται, όποια ταμπέλα κι αν έχει, επηρεάζει τον άνθρωπο. Το μόνο είδος μουσικής που μου έλειπε τραγουδώντας στα πανηγύρια μας ήταν η ροκ. Για αυτό κάποια στιγμή παράλληλα τραγουδούσα και σε μία ροκ μπάντα. Έτσι τα περισσότερα και πιο ουσιαστικά πράγματα που ξέρω σχετικά με το τραγούδι τα έμαθα πάνω στη δουλειά και είμαι όλα όσα υπηρέτησα. Χωρίς βέβαια να εννοώ ότι είμαι αρκετή σε όλα αυτά τα είδη μουσικής.

-Οι καλλιτέχνες που αποτελούν επιρροή στο έργο σου;

Η Χαρούλα Αλεξίου, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Ελένη Βιτάλη, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Νίκος Παπάζογλου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Σωκράτης Μάλαμας και πολλοί ακόμα… Είναι παραδείγματα καλλιτεχνών που εκτός από τις ερμηνευτικές και τις τεχνικές τους δυνατότητες, καθώς και τις χαρακτηριστικές τους χροιές, διάλεξαν να πουν ή έγραψαν τραγούδια αληθινά που εκφράζουν τον απλό καθημερινό άνθρωπο, της διπλανής πόρτας. Όλοι αυτοί με έχουν συγκινήσει και όλοι τους συνέλαβαν στο να αγαπήσω το τραγούδι και στην απόφασή μου να κάνω τη δική μου προσπάθεια.

-Τα συναισθήματά σου όταν βρίσκεσαι πίσω από ένα μικρόφωνο και κάτω ο συναυλιακός χώρος είναι γεμάτος;

Όταν βρίσκομαι πάνω στη σκηνή η χαρά μου ή το άγχος μου δεν καθορίζονται από τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονται στον συναυλιακό χώρο. Σαφώς και χαίρομαι όταν η παρέα μου είναι μεγάλη αλλά νιώθω σαν να τραγουδάω για τον κάθε έναν ξεχωριστά και σε κάθε συναυλία απευθύνομαι σε εκείνον τον έναν που θα καταλάβει αυτό που εκφράζω. Σε εκείνον που θα συμπορευτούμε με ίδια συναισθήματα. Αν δεν είναι ένας και είναι τελικά εκατό, θα έχω πετύχει εκατό φορές τον στόχο μου. Πάντα νιώθω σαν μικρό παιδί που βγήκε να παίξει… Δεν λέω πάω να τραγουδήσω, λέω πάω να παίξω. Με τη διαφορά ότι σε κάθε συναυλία έχω μπροστά μου και κάποιους καινούργιους φίλους ή παρουσιάζω κάθε φορά κάτι διαφορετικό. Επομένως, είναι λογικό να έχω πάντα το άγχος της πρώτης συνάντησης που συνήθως φεύγει στα τρία πρώτα τραγούδια.

-Νιώθεις μέσα σου περισσότερο ερμηνεύτρια ή δημιουργός;

Ο τίτλος της ερμηνεύτριας μου πέφτει πολύς. Νιώθω ότι είμαι τραγουδίστρια σε εξέλιξη. Δε νιώθω δημιουργός. Το ότι έχω γράψει μερικά τραγούδια -κυρίως μουσική- και τα κυκλοφόρησα με κάνει περισσότερο παρορμητική… Βρίσκω πολύ καλύτερα τραγούδια από αυτά που γράφω.

-Ως τραγουδοποιός έχεις γράψει ορισμένα τραγούδια. Πώς προκύπτουν τα κομμάτια; Έρχεται πρώτα η μουσική ή ο στίχος;

Νομίζω πως η γέννα ενός τραγουδιού είναι πολύ κοντά με τη γέννα ενός παιδιού. Έρχεται η ώρα που μέσα μου συσσωρεύονται εμπειρίες και συναισθήματα και τα κάνω τραγούδια για να ηρεμήσω. Άλλες φορές το τραγούδι είναι έτοιμο σε δέκα λεπτά και άλλες φορές βασανίζομαι ώρες. Με τη διαφορά ότι από τη στιγμή που γεννάς ένα τραγούδι, το ενορχηστρώνεις και το κυκλοφορείς. Αυτό ανήκει σε όλους, φεύγει απ’ τα χέρια σου. Συνήθως στίχοι και μουσική μου έρχονται ταυτόχρονα.

-Τι αποτελεί έμπνευση;

Οτιδήποτε. Ο τρόπος που κοιτάς το κάθε τι μπορεί να γίνει τραγούδι.

-Ποιο είναι το πιο αντιπροσωπευτικό σου τραγούδι;

Το Στα κρυφά γελάω.

-Η πιο αντιπροσωπευτική σου συνεργασία;

Όλες οι συνεργασίες μου μέχρι στιγμής είναι με καλλιτέχνες που με συγκινούν. Δε μπορώ να ξεχωρίσω κάποια.

-Το 2018 κυκλοφόρησε ο πρώτος σου προσωπικός δίσκος, ο «Έλα Και Ράγισε Τον Κόσμο Μου». Μετά από δυο χρόνια πώς νιώθεις για τη πρώτη μουσική σου κατάθεση; Τι εσωτερικές σου ανάγκες κάλυψε αυτός ο δίσκος;

Είμαι πολύ χαρούμενη γιατί βρήκα τραγούδια που με εκφράζουν για να μπορώ να τα αποδώσω με ειλικρινές συναίσθημα. Ήθελα στην πρώτη μου δισκογραφική δουλειά να δείξω όλες μου τις πλευρές ώστε να συστηθώ σωστά και να μη φέρω τους ακροατές προ εκπλήξεως σε κάποια επόμενη. Για αυτό το λόγο μεσα στο δίσκο υπάρχουν διαφορετικά μουσικά ηχοχρώματα και ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Η δημιουργία αυτού του δίσκου κάλυψε την ανάγκη μου να μοιραστώ σκέψεις, στιγμές και συγκινήσεις αλλά και καινούργιες προτάσεις φίλων μου δημιουργών.

-Πώς αντιλαμβάνεσαι τη σημερινή μουσική πραγματικότητα;

Είμαστε λίγο στα χαμένα αφού αλλάζει το τοπίο στη βιομηχανία της μουσικής και μπαίνουμε σε ένα καινούργιο τρόπο χρήσης της. Βγαίνουν πολύ αξιόλογα πράγματα αλλά χάνονται μέσα στην πολλή πληροφορία που προσφέρει το internet. Εφόσον οι εταιρείες έχουν αποδυναμωθεί οικονομικά, αποθέτουν τις όποιες δυνάμεις τους σε ήδη καταξιωμένους καλλιτέχνες ενώ σπάνια θα υποστηρίξουν μια νέα πρόταση από κάποιον που ξεκινάει τώρα την προσπάθειά του. Παρόλα αυτά, θεωρώ πως οι δυσκολίες είναι δώρα για όλους μας και πιστεύω ότι αυτό που αξίζει, το ψυχωμένο που λέμε, πάντα θα βρίσκει το δρόμο του.

-Έχεις κοινωνικές ανησυχίες; Πώς κρίνεις την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;

Ζω σε μια κοινωνία που με ανησυχεί. Μία κοινωνία ανασφαλή που ο φόβος της την έχει κάνει να ψάχνει παντού για εχθρούς, κάνοντας διαδικτυακές επιθέσεις με βαριές κουβέντες. Ζω σε μια κοινωνία που την πληρώνει ο αδύναμος, αυτός που σπάει εύκολα. Ζω σε μια κοινωνία που υπάρχει ρατσισμός, που άνθρωποι βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο και αντί σε αυτή τη δύσκολη περίοδο να έρθουμε πιο κοντά στις καρδιές μας, να ανοίξουμε τις αγκαλιές μας, να σώσουμε ό,τι σώζεται και να αγκαλιαστούμε μεταξύ μας, διαλέγουμε στρατόπεδα, οχυρωνόμαστε, καιροφυλαχτούμε και είμαστε όλοι στρατιωτάκια που σκοτώνουν το μέλλον τους σε κοινωνικό αλλά και σε οικονομικό επίπεδο. Το μυστικό βρίσκεται στο Μαζί.

-Πόσο έχει επηρεάσει την ζωή ενός μουσικού;

Ήτανε στραβό το κλήμα, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος…

-Σε τι κατάσταση βρίσκονται οι καλλιτέχνες την περίοδο του κορωνοϊού;

Αυτό που συμβαίνει είναι δύσκολο για όλους τους κλάδους και ποιος ξέρει πόσο θα κρατήσει… Μπήκαμε στο ψυγείο. Οι εργάτες του πολιτισμού φυτοζωούν και βρίσκονται στα όρια της απελπισίας.

-Πώς κρίνεις τη στάση της κυβέρνησης στους ανθρώπους της μουσικής αυτή τη δύσκολη περίοδο;

Θα σου απαντήσω με ερώτηση. Σίγουρα η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε δε θα ήταν εύκολα διαχειρίσιμη από καμία κυβέρνηση. Μήπως όμως πρέπει να σκύψουν με μεγαλύτερη κατανόηση και με μία πιο αλληλέγγυα στάση πάνω απ’ το ζήτημά μας; Πώς να ζήσουν οι καλλιτέχνες με τα 150 ή τα 200 ευρώ το μήνα που προκύπτουν από το σύνολο των επιδομάτων που έχουν λάβει ως τώρα;

-Ο δίσκος που ακούς τις πιο προσωπικές σου στιγμές;

Πέρασε από εδώ η Ελένη; με την υπέροχη Ελένη Βιτάλη στους στίχους της Ελένης Φωτάκη και τη μουσική του Τάκη Σούκα.

-Η αγαπημένη σου ταινία;

La Vita e Bella του Roberto Benigni.

-Το αγαπημένο σου βιβλίο;

Όταν έκλαψε ο Νίτσε του Irvin D. Yalom.

-Πιστεύεις στον Θεό;

Αμφιταλαντεύομαι…

-Πώς λειτουργείς όταν ερωτεύεσαι;

Το έχει περιγράψει υπέροχα ο Άλκης Αλκαίος στο τραγούδι Ουμ Χαράμ. Μ΄ ό,τι αισθάνομαι βαδίζω, δε θυμάμαι, δεν ελπίζω!

-Τι είναι η ευτυχία;

Ευτυχία είναι να αγαπάς και να αγαπιέσαι με ανιδιοτέλεια.

-Τι άνθρωπος είναι η Βιολέτα Ίκαρη;

Μάλλον θα πρέπει να ρωτήσετε κάποιον άλλο για να σας πει (γέλια).

-Ποιο είναι το προσωπικό σου καταφύγιο;

Οι δικοί μου άνθρωποι.

-Ο μεγάλος σου φόβος;

Η απώλεια.

-Το μεγάλο σου πλεονέκτημα;

Είμαι πεισματάρα.

-Το μεγάλο σου μειονέκτημα;

Είμαι ψυχαναγκαστική.

-Το λάθος που δε θα συγχωρήσεις ποτέ στον εαυτό σου;

Το ότι δεν συγχωρώ ποτέ τον εαυτό μου.

-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω, υπάρχει κάτι που θα άλλαζες;

Θα διάβαζα περισσότερο.

-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;

Ετοιμάζω ένα δίσκο με τραγούδια του Νίκου Ξύδη που θα κυκλοφορήσει από την εταιρεία μου, τη Walnut Entertainment, προπομπός του οποίου είναι το τραγούδι Φωτογραφία και μόλις κυκλοφόρησε ένα δεύτερο τραγούδι με τίτλο Ανάσα στο οποίο τραγουδάμε μαζί με το Νίκο και έχει οπτικοποιηθεί από τον αγαπημένο μας σκηνοθέτη Φώτη Φωτόπουλο. Επίσης, ετοιμάζω μια καινούργια μουσική παράσταση με τον Νίκο Ξύδη, με μία νεοσύστατη μπάντα ταλαντούχων μουσικών, για να ταξιδέψουμε τα τραγούδια μας πλαισιωμένα από διασκευές-εκπλήξεις. Παράλληλα, θα συμμετέχω σε μία εξαιρετική μουσικοθεατρική παράσταση με θέμα τη μετανάστευση και τίτλο Πώς να σωπάσω που είναι βασισμένη σε κείμενα και σε ιδέα της Τζένης Κόλλια με τον Κώστα Καζάκο στην αφήγηση και τους αγαπημένους μου Χρήστο Θηβαίο, Μελίνα Κανά και Κώστα Τριανταφυλλίδη στο τραγούδι. Όλα αυτά περιμένουν τη λήξη του lockdοwn και την επιστροφή μας σε μία φυσιολογική ροή ζωής.