Πρωτοεμφανίστηκε στη δισκογραφία μέσα από τον δίσκο Καλημέρα της Μαρίας Λούκα ενώ η πρώτη του δισκογραφική κατάθεση ήταν τα Χιλιόμετρα. Αποτελεί έναν ξεχωριστό τραγουδοποιό. Έναν άνθρωπο με αέναη ευαισθησία και άκρατη δημιουργικότητα. Σίγουρα οι εμπνεύσεις του θα καλύψουν πολλά χιλιόμετρα μουσικής στο μέλλον. Σήμερα στο your e-articles ο Νίκος Ζουρνής.
-Γεννήθηκες στην Αθήνα και μεγάλωσες στη Βοιωτία. Ποιες είναι οι μνήμες των παιδικών σου χρόνων;
H θάλασσα και τα βουνά γύρω από τα Άσπρα Σπίτια. Η απόλυτη ελευθερία να είμαστε έξω όλα τα παιδιά από το πρωί μέχρι το βράδυ. Η μουσική, όταν μου τραγουδούσαν οι γονείς μου και αργότερα η μουσική σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, κασέτες, βινύλια, πανηγύρια και συναυλίες.
-Τι αποτέλεσε ερέθισμα να στραφείς στη μουσική;
Μάλλον όλα τα παραπάνω που ανέφερα. Θυμάμαι επίσης ως παιδί, πως όταν επισκεπτόμασταν οικογενειακούς φίλους που τύχαινε να έχουν πιάνο, δεν έπαιζα με τα άλλα παιδιά έξω. Καθόμουν στο πιάνο και σηκωνόμουν όταν πια έπρεπε να φύγουμε. Μάλλον ζητούσα να κάτσουμε και πέντε λεπτά ακόμα.
-Τι σημαίνει για σένα η μουσική;
Μαγικό ανεξήγητο παιχνίδι. Μυστηριακό καλειδοσκόπιο. Συνεχίζω να στέκομαι μπροστά της με την ίδια απορία. Αρκετά χρόνια επαγγελματίας κι ακόμα τη λαχταρώ. Αν ξεκινήσουμε κουβέντα για μουσική σε μία παρέα, μπορεί να παρασυρθώ, να παθιαστώ και να σταματήσω να μιλάω όταν θα έχουν καταρρεύσει όλοι από νύστα.
-Είναι κομμάτι της καθημερινότητάς σου;
Ασ’ τα… Όχι μόνο ακούω συνέχεια, φτιάχνω λίστες κτλ. Αλλά ψάχνω τους στίχους, τους συντελεστές, τα βιογραφικά τους, τις ιστορίες πίσω από τους δίσκους, τα εξώφυλλα, τις παρτιτούρες, τις συνεντεύξεις… Τρέλα!
-Έχεις σπουδάσει στο τμήμα Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τι αποκόμισες;
Περίμενε, δεν τελείωσα ακόμα… Μπήκα το 2002 αλλά γρήγορα την παράτησα γιατί τότε είχα φούρια να παίξω μουσική κι όχι να σπουδάσω. Από τότε δεν είχα ασχοληθεί καθόλου. Τέλη του 2019, με παρότρυνση της συντρόφου μου και ασπαζόμενος τα λόγια του Θάνου Μικρούτσικου -σε συνεντεύξεις του- πως πρέπει να ξεπερνάμε τα όριά μας, αποφάσισα να την ξαναπιάσω. Εδώ κι ένα χρόνο λοιπόν, είναι το καλύτερο δώρο που έχω κάνει στον εαυτό μου. Η σχολή φυσάει πραγματικά και μου δίνει εργαλεία ώστε να εξηγήσω αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Παλιά ήμουν αρνητής της ακαδημίας. Πλέον θεωρώ ότι όλοι αξίζει να περάσουν από εκεί, ασχέτως επαγγελματικών βλέψεων.
-Πότε τραγούδησες για πρώτη φορά στη ζωή σου;
Στο λύκειο είχαμε ρεμπέτικη κομπανία με τους συμμαθητές μου. Παίζαμε βαριά πράγματα. Είχαμε επηρεαστεί από τον θρυλικό μουσικό Κακούργο στο Δίστομο. Νομίζω το πρώτο μας live ήταν στο σουβλατζίδικο του Αργύρη στα Άσπρα Σπίτια. Και μια άλλη φορά βγήκαμε σε μια μεγάλη εκδήλωση του σχολείου και είπαμε το τραγούδι Το Χρόνο Να Λαβώσω, μαζί με τον συμμαθητή μου Λουκά. Και βέβαια πολλές βραδιές με κιθάρες στις παραλίες της Αμοργού απ’ όπου κατάγεται η μητέρα μου και πήγαινα τα καλοκαίρια.
-Τα συναισθήματα που γεννήθηκαν μέσα σου όταν βρέθηκες πρώτη φορά μπροστά σε κοινό;
Θυμάμαι την έκπληξη των συμμαθητών και των καθηγητών γιατί οι περισσότεροι δεν ήξεραν ότι καταπιάνομαι με κιθάρες και τραγούδι. Οπότε, όταν βγήκα στη σκηνή, είχα την αίσθηση ότι κάνω μία ζαβολιά, ένα πείραγμα. Και όντως έπιασε η ζαβολιά! Και θυμάμαι να νιώθω χαρά και συγκίνηση ταυτόχρονα.
-Υπάρχει η ίδια αίσθηση τώρα;
Υπάρχει ακόμα η αίσθηση της ζαβολιάς. Ελπίζω με τη σοβαρότητα που αντιμετωπίζουν το παιχνίδι τα παιδιά.
-Τα ακούσματα που σε καθόρισαν ως δημιουργό;
Λαϊκές μουσικές από όλο τον κόσμο.
-Οι φωνές που σε συγκινούν;
Με συγκινεί η απλότητα και η μη επιτήδευση. Όπως της Λαυρεντίας Μπερνιδάκη ή του Mississippi John Hurt.
-Τι αποτελεί έμπνευση;
Oι ανθρώπινες σχέσεις, η πολιτική κατάσταση, το φυσικό ή τεχνητό περιβάλλον. Οι τέχνες, τα όνειρα και οι ευχές.
-Γράφεις εν θερμώ ή όταν ησυχάσουν τα συναισθήματα μέσα σου;
Όταν είμαι φουρτουνιασμένος δύσκολα συγκεντρώνομαι. Μάλλον τις σπάνιες στιγμές που έχω εσωτερική γαλήνη.
-Πρώτη σου εμφάνιση στη δισκογραφία ήταν ο δίσκος Καλημέρα της Μαρίας Λούκα. Πώς αναλογίζεσαι αυτή τη συμμετοχή;
Τα τραγούδια μας έφεραν κοντά και γεννήθηκε μία μεγάλη παρέα με μουσικούς και μη. Όλο αυτό ήταν το πανεπιστήμιο πριν το πανεπιστήμιο. Ξενύχτια, γλέντια, τέχνες, πολιτική. Όλα ένα ωραίο κουβάρι. Και ακόμα ξετυλίγεται.
-Μίλησέ μου για τη Σιωπή Του Χρόνου με τον Μανώλη Λιδάκη;
Ο διπλός δίσκος του με τίτλο 4 Kύκλοι Tραγουδιών με τον Μανώλη Λιδάκη με είχε σημαδέψει κυριολεκτικά κι ακόμα τον ακούω. Οπότε, ήθελα με κάποιο τρόπο να συνεργαστούμε. Μας έφερε σε επαφή ο παραγωγός Άγγελος Σφακιανάκης. Ο Μανώλης αγάπησε ένα τραγούδι που είχα φτιάξει πάνω σε στίχους του Μιχάλη Γκανά. Λεγόταν Λάφυρο και το συμπεριέλαβε στο δίσκο του Από Tη Σιωπή Του Χρόνου. Θυμάμαι την πρώτη μετάδοση του τραγουδιού στο σταθμό Μελωδία από τον Οδυσσέα Ιωάννου. Να είναι καλά όλοι αυτοί οι άνθρωποι του τραγουδιού. Πολλές φορές σκέφτομαι ότι αποτελούν την ταυτότητά μου.
-Πώς ένιωσες για τον πρώτο σου δίσκο, τα Χιλιόμετρα. Ήταν σπουδαία στιγμή για σένα;
Προέκυψε μέσα στα πλαίσια της παρέας που ανέφερα πιο πάνω. Δεν ξέραμε ακριβώς τι κάναμε, αλλά το απολαμβάναμε. Ανύποπτοι κι αθώοι. Τότε υπήρχε ακόμα η δισκογραφία κι αυτή η δουλειά ήταν μία παραγωγή του Άγγελου Σφακιανάκη. Σκέψου ότι το 2004 που ξεκίνησε η ιστορία του δίσκου (τελικά βγήκε το 2009) εγώ ήμουν 19 χρονών. Ευτυχώς, υπήρχε ο εξαιρετικός ηχολήπτης Γιάννης Παξεβάνης ο οποίος συνέβαλλε τα μέγιστα ώστε όλα να πάνε κατ’ ευχήν.
-Το πιο αντιπροσωπευτικό τραγούδι που έχεις γράψει;
Χμμ… Δύσκολη ερώτηση. Έχουμε έναν εαυτό κάθε στιγμή; Γίνε πολλαπλός σαν το σύμπαν λέει ο Πεσσόα. Προσπαθώ σε κάθε τραγούδι να αποτυπώσω τον εαυτό μου αλλά δεν τα καταφέρνω εξ ολοκλήρου. Πάντα κάτι μου διαφεύγει και το βλέπω κατόπιν εορτής.
-Πώς κρίνεις την ελληνική κοινωνία;
Ελπίζω στην καινούργια δυναμική που αναπτύσσει ένα μέρος της κοινωνίας. Θα φέρει σαρωτικές αλλαγές προς το καλύτερο. Ήδη τις βλέπουμε να εξελίσσονται. Ο παλιός κόσμος δεν είναι τόσο ισχυρός όσο δείχνει.
-Υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί;
Ο μη αναστοχασμός των ανθρώπων. Η μη φροντίδα μεταξύ μας. Η μισαλλοδοξία, ο ρατσισμός και ό,τι απορρέει από την πατριαρχία. O σεξισμός, ο μισογυνισμός, η ματσίλα, η ομοφοβία, η χοντροφοβία, η τρανσοφοβία. Γενικότερα, ό,τι περιθωριοποιεί και στιγματίζει τη διαφορετικότητα.
-Ποια η γνώμη σου για τα μουσικά ριάλιτι;
Έχουμε μία τηλεόραση για ταινίες και σειρές. Δεν πιάνει κανάλια οπότε δεν έχω γνώμη. Είδα μόνο το Βίσση – Βανδή το οποίο ήταν εντυπωσιακό!
-Τι μετράει για την καθιέρωση ενός καλλιτέχνη; Η προσωπική δουλειά ή το ταλέντο;
Δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει καθιέρωση. Σε ποιο πλαίσιο συμβαίνει; Σε ποια εποχή; Σε ποιες συνθήκες; Πολλή βαβούρα γίνεται γύρω από τη δημοφιλία και την καθιέρωση. Κάθε περίπτωση καλλιτέχνη είναι διαφορετική και αποτελεί άλλο ένα στοιχείο στο ψηφιδωτό του κόσμου.
-Ποιο είναι το τραγούδι που περιγράφει την ζωή σου;
Ο Kόσμος Tους του σχήματος Δάμων και Φιντίας. Παρότι διαφωνώ με το τελευταίο κουπλέ όπου υφέρπει ένας αναχωρητισμός κι ένα αίσθημα αφ’ υψηλού. Δε θέλω να ταυτίζομαι με τέτοια στοιχεία. Παρόλα αυτά είναι το τραγούδι μου κι ας διαφωνώ!
-Ο δίσκος που λατρεύεις να ακούς;
Το τελευταίο διάστημα ο δίσκος Esja της Hania Rani.
-Η ταινία που σε κάνει να τη παρακολουθείς κάθε φορά σαν πρώτη φορά;
Εύκολο. Ο Θρύλος του 1900 του Giuseppe Tornatore.
-Το βιβλίο που σε ταξιδεύει σε μαγικούς τόπους;
Tα βιβλία του Édouard Louis. Δε μιλάνε για μαγικούς τόπους αλλά για τον σκληρό κόσμο που ζούμε. Για να φτάσουμε στους μαγικούς τόπους πρέπει να περάσουμε από εδώ και να φτιάξουμε καλύτερα τα πράγματα.
-Πότε έκλαψες τελευταία φορά;
Πρόσφατα ήταν η παγκόσμια μέρα ραδιοφώνου. Άκουσα ένα αφιέρωμα σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό. Θυμήθηκα τι σήμαινε το ραδιόφωνο για μένα ως παιδί, πριν το διαδίκτυο. Και μάλιστα σε μία επαρχιακή πόλη. Θυμήθηκα πόσο αδημονούσα στο αυτοκίνητο των γονιών μου όταν ερχόμασταν Αθήνα… Να περάσουμε τη Μαλακάσα, να πιάσω τους αθηναϊκούς σταθμούς και να ακούσω κάποιο καινούργιο τραγούδι. Θυμήθηκα όλη αυτή την εποχή. Και συγκινήθηκα απεριόριστα.
-Σε τι κατάσταση βρίσκεται η σημερινή δισκογραφία;
Περνάμε στην ψηφιοποίηση και στην κορύφωση του συνδυασμού μουσικής και εικόνας. Το βινύλιο κάπως κρατάει. Πάντως παράγονται εξαιρετικά πράγματα.
-Υπάρχουν άξιοι καλλιτέχνες σήμερα;
Όπως σε κάθε εποχή. Τα παλιά τα έχουμε κορφολογήσει. Τα καινούργια πρέπει να τα βρούμε μόνοι μας. Βέβαια και στα παλιά βρίσκουμε ενίοτε ξεχασμένα διαμάντια.
-Μπορούν να βρουν το δρόμο τους;
Στα κυρίαρχα μέσα δεν είναι εύκολο. Μέχρι στιγμής, μόνο στο διαδίκτυο υπάρχει μία σχετική ελευθερία. Να δούμε για πόσο ακόμα.
-Πώς αντιλαμβάνεσαι τη κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;
Φθίνουσα εδώ και πολλά χρόνια. Αν δεν αναλάβουμε εμείς οι ίδιοι με τα χεράκια μας να φτιάξουμε κάτι καλύτερο θα παραμείνει φθίνουσα.
-Υπάρχει φως στο σκοτάδι;
Ίσως αν γυρίσουμε την πλάτη μας στον καλλιεργούμενο ανταγωνισμό και την ιδιώτευση. Χρειαζόμαστε συλλογικότητες. Γειτονιές. Δημόσιο χώρο και χρόνο.
-Επηρέασε τους καλλιτέχνες ο κορωνοϊός;
Εννοείται. Πατήθηκε ένα βίαιο φρένο. Οι άνθρωποι της τέχνης και όχι μόνο υποφέρουν.
-Η στάση της Κυβέρνησης ήταν ανάλογη;
Βοηθηθήκαμε με κάποια επιδόματα κατόπιν μεγάλης πίεσης από τα σωματεία. Όταν φωνάζουμε πολύ, κάπου κάπου μας ακούνε. Δυστυχώς όμως, τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα για τους περισσότερους από εμάς.
-Πώς αντιλαμβάνεσαι τις αποκαλύψεις στο χώρο του θεάματος για τις παρενοχλήσεις εις βάρος των καλλιτεχνών;
Αδιανόητο να εκμεταλλεύεσαι τη θέση σου. Αδιανόητο να παρενοχλείς. Το πυραμιδωτό μοντέλο με σχέσεις ιεραρχίας δε λειτουργεί ποτέ προς όφελος όλων των εμπλεκομένων. Κρύβει κατάχρηση εξουσίας, εκμετάλλευση, διαφθορά, ανομία, έμφυλη βία και έμφυλη ανισότητα. Επειδή κάποιοι έχουν εξουσία, μπορούν να κάνουν ό,τι γουστάρουν. Να τραυματίζουν, να ισοπεδώνουν ζωές. Ισότητα και συμπερίληψη χρειαζόμαστε, όχι ιεραρχία. Οριζόντιες δομές, όχι κάθετες. Περισσότερη δημοκρατία. Λιγότερους γκουρού. Χρειαζόμαστε το όλοι μαζί. Δεν είμαστε ίδιοι. Είμαστε διαφορετικοί και ίσοι. Κανείς ανώτερος των άλλων. Η δομή της ιεραρχίας αποτυγχάνει εδώ και χιλιετίες. Ας δοκιμάσουμε να αναδείξουμε άλλα πράγματα όπως φροντίδα, σεβασμό, συναίνεση, ενσυναίσθηση, ισότητα. Σε όλα γύρω μας. Στα ζώα, στα δέντρα, στους ανθρώπους. Να μην τραυματίζουμε. Τρεις χιλιάδες χρόνια έχουμε τέχνη κι αναρωτιέμαι αν ο ψυχισμός της ανθρωπότητας έχει προχωρήσει έστω μισό βήμα. Από την Αντιγόνη και τον Άμλετ, μάθαμε τίποτα;
-Πιστεύεις στον Θεό;
Πολλές φορές αισθάνομαι ότι συναντάω το θεϊκό στοιχείο. Όμως είναι όντως αυτό; Μήπως είναι μία δική μου προβολή; Μήπως είναι προβολή της κοινωνίας; Δεν έχω απάντηση.
-Το καταφύγιό σου;
Άλλοτε οι συντροφιές και άλλοτε η μοναχικότητα.
-Ο μεγάλος σου φόβος;
Αα καλά… Τι να πω πρώτο… Δε μας παίρνει ο χώρος.
-Πώς λειτουργείς υπό το καθεστώς του έρωτα;
Χάνω τα αυγά και τα καλάθια.
-Πότε ένιωσες την ευτυχία;
Όταν φρόντισα κάποιον, κάποια ή κάποιο.
-Τι άνθρωπος είναι ο Νίκος Ζουρνής;
Το ψάχνω συνέχεια.
-Το μεγάλο σου πλεονέκτημα;
Έχω παίξει με τον Βασίλη Καζούλη!
-Το μεγάλο σου μειονέκτημα;
Ακατάστατος και εμμονικός.
-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα άλλαζες;
Θα αγαπούσα περισσότερο.
-Πώς φαντάζεσαι τη τελευταία μέρα σου στη γη;
Κοντά σε αγαπημένους ανθρώπους και κοντά στη φύση.
-Τα όνειρά σου για το μέλλον;
Μετά τη Μουσικολογία να συνεχίσω τις σπουδές. Τα πεδία που με ενδιαφέρουν είναι η Ανθρωπολογία, η Εθνομουσικολογία, η Κοινωνιολογία, η Ιστορία και η Φιλοσοφία.
-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;
Γράφω πάντα τραγούδια. Προς το παρόν μένουν στο συρτάρι μέχρι να ξεμπερδέψουμε, αν και όταν τα καταφέρουμε, με τον κορωνοϊό.
-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;
Μόνο μία ευχή. Δρόμο να κάνεις ίσιο από έναν στίχο του Σωκράτη Μάλαμα.
-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα ο Νίκος Ζουρνής;
Ο παππούς μου, ο Νίκος Ζουρνής! Και το χωριό του στη Βοιωτία, η Αγία Τριάδα.
-Νίκο σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Και εγώ σε ευχαριστώ.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
