Η κτηνωδία του πολέμου

Σ’ έναν πλανήτη που ο πόλεμος και η βία είναι σε ημερήσια διάταξη, σε έναν κόσμο που έχει στραμμένο το βλέμμα με αγωνία στην λωρίδα της Γάζας και αναμένει την χερσαία επίθεση κατά της Χαμάς, γινόμαστε όλοι ξανά μάρτυρες του ίδιου εγκλήματος, θεατές του ίδιου έργου, αυτόπτες της ίδιας καταστροφής… ενός άδικου πολέμου. 

Καλώς ή κακώς η ιδέα του πολέμου ήταν και είναι απανταχού παρούσα στην ανθρωπότητα. Δεν υπάρχει ανθρωπότητα χωρίς πόλεμο, ούτε πόλεμος χωρίς την ανθρωπότητα. Αν λάβουμε μάλιστα υπόψη τις απανωτές φρικαλεότητες στην πορεία της Ιστορίας, οι άνθρωποι μοιάζουν στενά συνδεδεμένοι με τον πόλεμο. Τόσο που αυτός φαντάζει εγγεγραμμένος στο ανθρώπινο dna και νομοτελειακά σίγουρος ότι θα κατασπαράξει τους ίδιους τους φορείς του. Όσο για τις επιπτώσεις του, είναι πάντα ίδιες και απαράλλαχτες. Ο πόλεμος κανοναρχεί την βίαιη συμπεριφορά ηγετών και προσώπων χωρίς κανένα ηθικό έρεισμα, οι πολεμιστές θρυμματίζουν κάθε αξιακό σύστημα και διαπράττουν το απόλυτο κακό, ενώ ο άμαχος πληθυσμός υποφέρει τον δραματικό αντίκτυπο.

Ποιος είναι όμως ο υπαίτιος αυτού του ολέθρου; Ποιος θα μπορούσε να αποτολμήσει μια τέτοια συμφορά εναντίον των άλλων και κατ’ επέκταση εναντίον του εαυτού του;

Κανένας άλλος παρά μόνο οι ίδιοι οι άνθρωποι. Παράξενο που οι ύψιστες αυτές μορφές ζωής αφαιρούν τόσες αθώες ζωές. Που ανάμεσα στα όπλα, όταν οι νόμοι σιγούν και δεν εμπίπτουν στον τομέα της αλήθειας , εμφανίζεται στην αρχή δειλά και μετά όλο και περισσότερο έκδηλα και φανερά η αναλγησία των ανθρώπων απέναντι στους όμοιούς τους. Ποια να είναι άραγε η πηγή όλου αυτού του κακού; Τι να προκαλεί ο πόλεμος στην ψυχή των άνθρωπων και τους σκληραίνει, τους αποθηριώνει και τους εκβαρβαρίζει…

Ο πόλεμος θέτει το πρόβλημα της χαμένης εσωτερικότητας. Απαρνιέται το προτεταμένο χέρι της ειρήνης και κάνει τους ανθρώπους να παγιδεύονται στον ίδιο τους τον εαυτό, να κατατρύχονται από την ίδια τους την σκέψη. Τους μετατρέπει σε ξόανα, σε δήμιους πρωτόγονων παρορμήσεων και δυνάμεων που υπερβαίνουν τον ανθρώπινο λογισμό. Τους αναγκάζει να πάρουν τα όπλα και να ριχθούν σε εκηβόλο μάχη, φορώντας τους μια παρωπίδα στα μάτια την οποία αφαιρεί τελευταία στιγμή. Τους κάνει ανίκανους να σκεφτούν τι επρόκειτο να συμβεί. Με τον πόλεμο γίνονται μηχανές εκτέλεσης, ζώα, κτήνη που το μόνο μέλημά τους είναι να επιβιώσουν εις βάρος άλλων, να αποκτήσουν… ποτέ δεν τους φτάνουν όσα έχουν. Όπως το είπε ο Αισχύλος στους Πέρσες… «οι Έλληνες και οι βάρβαροι στρατιώτες στην λεγόμενη εκστρατεία ήταν ένα «τρομερά αναρίθμητο πλήθος», «ένα συμμάζεμα λαών σαν φουσκοθαλασσιά μεγάλη». Ήταν λοιπόν ένας όχλος, τίποτα παραπάνω. Ένας όχλος που δημιουργεί τον πόλεμο και τον εγγράφει στο μέσα του. Καμία σχέση με το ανθρώπινο ιδεώδες, σε απόλυτη συνάφεια με την ζωώδη φύση του… Και όπως υποστήριξε ο Λεμπόν, ο όχλος είναι ένα κοπάδι, που επιβάλλει την παρουσία μιας αυταρχικής εξουσίας, της εξουσίας του πολέμου.

Θα ήταν παράδοξο αν δεν καταλήγαμε στο ότι πλέον η εσωτερικότητα του ανθρώπου βρίσκεται σε εξορία. Ο άνθρωπος χάνει την ιδιότητα του ως άνθρωπος. Με την ακεραιότητα του εαυτού του δεν μπορεί να αντέξει τον πόλεμο. Και εμείς οι υπόλοιποι δεν κάνουμε τίποτα για να δώσουμε τέλος σε αυτή την μάστιγα της σημερινής κοινωνίας. Γιορτάζουμε δήθεν την ειρήνη και τις επερχόμενες εκφάνσεις της, ενώ τα προεόρτια του πολέμου μάς θυμίζουν ότι η ειρήνη είναι γεννημένη για να πολεμά και ότι στην πραγματικότητα ποτέ δεν εγκαθιδρύεται. Απλά υφίσταται πρόσκαιρα και φαινομενικά ώσπου να ξεσπάσει η επόμενη κρίση. Ίσως είναι ώρα λοιπόν να πολεμήσουμε τον πόλεμο, η ειρήνη να τείνει το χέρι της και να βγάλει τους ανθρώπους από τον βούρκο της αιμοστάλαχτης απανθρωπιάς και της σκληρής αδιαφορίας. Ίσως είναι ώρα να γίνουμε πολέμιοι τον πολέμων, συναγωνιστές της ανθρωπιάς και υπερασπιστές της ειρήνης!

Από την Καραχάλιου Ελένη

Επιλεγμένα άρθρα από ειδικούς στο είδος τους!