Είναι, θεωρώ, αδιαμφισβήτητο ότι η υγειονομική κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία έχει επιφέρει σοβαρές συνέπειες σε πολλαπλούς τομείς. Ο αυξανόμενος αριθμός θανάτων καταδεικνύει την τραγικότητα της κατάστασης και οι -όλο και περισσότεροι- νοσούντες που εισάγονται στις μονάδες εντατικής θεραπείας ωθούν τις αντοχές των συστημάτων υγείας στα άκρα. Για την αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης αυτής δυσκολίας ως προς τις νοσοκομειακές υποδομές, ο γνωστός Ελβετός επιδημιολόγος Willy Oggier πρότεινε να χάνουν το δικαίωμα νοσηλείας σε ΜΕΘ όσοι είναι αρνητές του covid-19, ώστε να αποσυμφορηθεί η κατάσταση στην εντατική. Ο κ.Oggier διατύπωσε αυτήν την πρόταση ως ύστατη λύση σε περίπτωση υπερβολικής συμφόρησης των κλινών ΜΕΘ.
Η εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος δεν έχει προταθεί στη χώρα μας και, κατά τη γνώμη μου, μία απόπειρα υλοποίησης της προαναφερθείσας ιδέας θα αποδεικνυόταν ατελέσφορη. Αρχικά, το θεμελιώδες, ανθρώπινο δικαίωμα στην υγεία περιλαμβάνει την έγκαιρη, κατάλληλη και οικονομικά εφικτή πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Ωστόσο, δεν θα ήθελα να εστιάσω τόσο στη νομική έκφανση του ζητήματος, όσο στην ηθική προσέγγιση του θέματος. Δυστυχώς, εξαιτίας της κρισιμότητας της κατάστασης στις νοσοκομειακές μονάδες και της ασφυκτικής πίεσης που ασκείται στο σύστημα υγείας από τον υπέρογκο αριθμών των διασωληνωμένων, οι σκηνές απόγνωσης και χάους στα νοσοκομεία της Ιταλίας δεν φαντάζουν και τόσο μακρινές και απίθανες… Κάτι τέτοιο θα ανάγκαζε το υγειονομικό προσωπικό να επιλέξει -αψηφώντας κάθε συναισθηματισμό- τα άτομα που θα διασωληνωθούν και αυτά που θα δώσουν τη μάχη τους εκτός ΜΕΘ, με τις πιθανότητες να ευνοούν το χειρότερο σενάριο…
Η διαχείριση αυτών των συνθηκών απαιτεί ψυχραιμία, υπομονή και περίσσεια ψυχική δύναμη. Η εφαρμογή του εν λόγω συστήματος -ή κάποιου παρεμφερούς- προϋποθέτει μία άκρως «ψυχρή» και άκαρδη αντιμετώπιση των πραγμάτων χωρίς ίχνος ευσπλαχνίας. Αυτό που μου προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι η κυνική θεώρηση που καλούμαστε να υιοθετήσουμε προκειμένου να παραμείνουμε, όσο το δυνατόν, αλώβητοι σε συναισθηματικό επίπεδο. Ο κόσμος, πλέον, είναι απόλυτα εξοικειωμένος με τα καθόλου ευκαταφρόνητα νούμερα που ακούγονται καθημερινά ως προς τους θανάτους. Η ευκολία με την οποία συζητάμε για ανθρώπινες ζωές που χάνονται -και, δυνητικά, θα επιλέγουμε να χάνονται για να προφυλαχθούν άλλες (!)- αποδεικνύει μία γενικότερη σχετικοποίηση των ηθικών αξιών, που αντανακλάται και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν μετά την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης έπεται και μία ηθική κρίση που θα ενταχθεί στο πλαίσιο δημιουργίας επιδερμικών σχέσεων χωρίς συναισθηματικό υπόβαθρο και θα οδηγήσει, σταδιακά, σε μία αδιέξοδη κατάσταση αποξένωσης. Μήπως, όντως, στις δυσκολίες καιροφυλακτεί η κτηνώδης φύση των ανθρώπινων όντων;
Από την Έλενα Πολυδώρου, πρωτοετή φοιτήτρια του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
23/11/20
