Ψάχνοντας εκδοτικό: Τι μπορεί να αντιμετωπίσεις

Αποφάσισα να σας γράψω δίνοντας κάποιες απλές συμβουλές για όσους έχουν ετοιμάσει ένα λογοτεχνικό έργο και ψάχνουν να το εκδώσουν. Τα πάντα είναι καθαρά προσωπικές και υποκειμενικές απόψεις από τη προσωπική μου 1η εμπειρία έκδοσης του βιβλίου και τα όσα έμαθα μιλώντας με άλλους συγγραφείς (ευτυχώς δε κακόπεσα).

Λοιπόν κάτι βασικό είναι να γνωρίζετε ποιοι είστε και που βρίσκεστε. Ζείτε στην Ελλάδα όπου πέρασε μία δεκαετία λιτότητας λόγω μνημονίου και στη συνέχεια ακολούθησε η πανδημία του Κορωνοϊού (Covid-19) από την οποία δεν έχουμε βγει ακόμα. Αυτό σημαίνει μία ισοπεδωμένη οικονομία κάτι που φυσικά έπληξε και τους εκδοτικούς σε μία χώρα όπου έτσι και αλλιώς το βιβλίο τα τελευταία χρόνια δεν είναι η πιο προτιμητέα επιλογή ψυχαγωγίας και μόρφωσης.

Έτσι όπως είναι φυσικό, οι εκδοτικοί δεν θα ρισκάρουν εύκολα εκδίδοντας έναν νέο συγγραφέα αλλά προτιμούν τους ήδη γνωστούς που έχουν το κοινό τους και ακόμα καλύτερα ξένους αστέρες παγκοσμίως γνωστούς.

Με βάση αυτά τα δεδομένα λοιπόν θα βρεθείτε με τρεις επιλογές έκδοσης ουσιαστικά:

1) Τη παραδοσιακή έκδοση όπου ο εκδοτικός αναλαμβάνει όλο το κόστος του βιβλίου, δηλαδή: εκτύπωση, σελιδοποίηση, εξώφυλλο και διανομή στα βιβλιοπωλεία. Αν είστε τόσο τυχεροί και έχετε γράψει κάτι τόσο καταπληκτικό μπράβο σας και σας εύχομαι κάθε επιτυχία. Εννοείται πως εφόσον ο εκδοτικός έχει επενδύσει χρήματα σε εσάς αναμένει το ανάλογο κέρδος και θα σας τρέξει ως άλογο κούρσας. Δηλαδή θα κάνετε βιβλιοπαρουσιάσεις, συνεντεύξεις και πιθανόν θα παρουσιάζεστε σε λέσχες ανάγνωσης σύμφωνα με τις υποδείξεις του εκδοτικού. Δίκαιο και αναμενόμενο. Οι εκδοτικοί οίκοι είναι επιχειρήσεις, όχι φιλανθρωπικά ιδρύματα. 

2) Τη συνέκδοση όπου ουσιαστικά μοιράζεστε τα έξοδα της έκδοσης του βιβλίου με το μεγαλύτερο ποσοστό του κόστους να το αναλαμβάνει ο εκδοτικός. Φυσικά παίρνετε και μεγαλύτερο ποσοστό από τις πωλήσεις των βιβλίων σας από το παραδοσιακό 10%-15% που δίνουν στην παραδοσιακή έκδοση. Προσωπικά διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις αν όντως συνεισφέρει ο εκδοτικός ή πληρώνεις όλο το ποσό ο ίδιος. Ωστόσο δε γνωρίζω το κόστος της δημιουργίας ενός βιβλίου και το εξώφυλλο, ο γραφίστας, η σελιδοποίηση, η εκτύπωση και η διανομή, είναι σίγουρα εργασίες που κοστίζουν…

3) Την αυτοέκδοση. Αναλαμβάνετε πλήρως το κόστος του βιβλίου σας και σας ανήκει το μεγαλύτερο μέρος του (τουλάχιστον το 45%-50% των κερδών). Επειδή ο εκδοτικός και εδώ βάζει το δημιουργικό κομμάτι και τη διανομή, κρατάει το υπόλοιπο 50%. Συνήθως υπάρχει ευελιξία να τυπώνετε όσα αντίτυπα θέλετε κάθε φορά από έναν χ συγκεκριμένο αριθμό που προσφέρουν οι άλλοι δύο τρόποι έκδοσης.

Και εδώ θα σας εκμυστηρευτώ κάτι. Δεν υπάρχει κάποια κακή επιλογή και κάποια καλή. Όπως τα πάντα στη ζωή, είναι απλά μία επιλογή. Πρέπει να ζυγίσετε τον χρόνο που έχετε για να ασχοληθείτε με τη προώθηση του βιβλίου σας καθώς και την επιθυμία σας να δοκιμαστείτε στην αγορά του βιβλίου.

Τυπικές συμβουλές που θα δώσω από την εμπειρία μου:

Α) Καλύτερα να επιλέξετε εκδοτικό οίκο ο οποίος έχει κάποια χρόνια λειτουργίας και δεν άνοιξε πέρυσι. Δεν αμφισβητώ τις καλές προθέσεις όμως οι καιροί είναι δύσκολοι, ο νέος είναι ωραίος αλλά πάντα ο παλιός είναι αλλιώς…

Β) Αν αποφασίσετε αντί να περιμένετε μήνες ή και χρόνια, να ψάχνετε και να χτυπάτε πόρτες για παραδοσιακή έκδοση να συνεισφέρετε ώστε να εκδοθεί το πόνημά σας. Να θυμάστε ότι η φθήνια τρώει τον παρά και θα υπάρχει ένα κόστος. Προσφορές και ευκαιρίες ΔΕΝ υπάρχουν. Αν πληρώσετε λίγα το πιθανότερο είναι ότι δε θα δείτε ποτέ το βιβλίο σας να εκδίδεται και δε θα σας σηκώνουν καν το τηλέφωνο από τον εκδοτικό.

Γ) Περάστε από μία γνωστή αλυσίδα βιβλιοπωλείων και ζητήστε τις τελευταίες εκδόσεις του εκδοτικού που έχετε επιλέξει. Αν δε τον έχουν ακούσει ή δεν υπάρχουν αντίτυπα στο βιβλιοπωλείο, η επιλογή αυτού του εκδοτικού δεν είναι η καλύτερη. Αρκετοί εκδοτικοί δε κάνουν διανομή και απλώς πληρώνουν για να βρίσκεται το βιβλίο στα sites. Δε χτυπάει και τόσο ωραία να αναζητήσει κάποιος το βιβλίο σας στο βιβλιοπωλείο και να μη το βρει. Το e-shopping είναι γεγονός και αποτέλεσμα της τεχνολογίας αλλά και η παραδοσιακή αγορά από το βιβλιοπωλείο με την επαφή με τον πωλητή και τον κόσμο, έχει άλλη χάρη. Είμαστε της παράδοσης ως λαός. Τι να κάνουμε;

Δ) Προσοχή στους όρους του συμφωνητικού. Επισκεφτείτε και μιλήστε με κάποιον δικηγόρο ή συμβολαιογράφο αφού λάβετε το συμφωνητικό.

Ε) Είναι θετικό να έχετε περισσότερα του ενός έργου έτοιμα, έτσι ο εκδοτικός θα σας εμπιστευτεί ευκολότερα καθώς θα γνωρίζει ότι μπορείτε να έχετε ένα βάθος χρόνου και να επενδύσει πάνω σας ευκολότερα σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς.

Από τον Γιώργο Δόλγυρα

Ο Γιώργος Δόλγυρας γεννήθηκε στα Ιωάννινα 10.05.89. Μεγάλωσε στην Έδεσσα και τα τελευταία χρόνια ζει στην Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στη Νομική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Σπούδασε στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ στο τμήμα Δημοσιογραφίας. Παρακολούθησε μαθήματα σκηνοθεσίας, θεάτρου και συγγραφής. Εργάστηκε σε διάφορες θεατρικές και κινηματογραφικές παραγωγές. Το 2020 εκδόθηκε η πρώτη του συλλογή διηγημάτων Τρόμου – Φαντασίας: «Σκοτεινά Φεγγάρια», η οποία κυκλοφόρησε από τις «Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή». Αρθρογραφεί επίσης στον ιστότοπο πολιτισιμού: culturepoint.gr.