Τα σχήματα ύφεσης ή αλλιώς σχήματα ανάκαμψης χρησιμοποιούνται συνήθως από οικονομολόγους για να περιγράψουν την πορεία που θα έχει μία οικονομία. Να τονιστεί ότι δεν υπάρχει επίσημη βιβλιογραφία για αυτές τις έννοιες, αλλά χρησιμοποιούνται συχνά λόγω της ευκολίας κατανόησης από το ευρύ κοινό.
Τα συγκεκριμένα σχήματα δανείζονται γράμματα από το λατινικό αλφάβητο και τα πιο βασικά είναι συνήθως 4 και προστίθεται ένα ακόμη.
Σχήμα V
Το εν λόγω σχήμα χαρακτηρίζεται από κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, με απότομη όμως ανάκαμψη. Αποτελεί ίσως την πιο κλασική μορφή ύφεσης.
Παράδειγμα: Η ύφεση των Η.Π.Α. το 1953, κατά την οποία η ομοσπονδιακή τράπεζα FED προσδοκούσε πληθωρισμό, αυξάνοντας για αντιστάθμιση τα επιτόκια. Αυτό προκάλεσε ύφεση στην αμερικανική οικονομία για 3 τρίμηνα (με τα νούμερα της ύφεσης να είναι 2,4%, 6,2% και 2% αντίστοιχα). Ωστόσο, αργότερα παρουσιάστηκε απότομη ανάκαμψη με νούμερο 8% στο τελευταίο τρίμηνο του 1954.
Σχήμα U
Σε αυτό το σχήμα η ύφεση είναι παρατεταμένη και παρατηρείται στην οικονομία πιο αργή ανάκαμψη. Το σχήμα U έχει μεγαλύτερη διάρκεια ύφεσης σε σχέση με το V και το Α.Ε.Π. ενδέχεται να συρρικνώνεται για αρκετά τρίμηνα.
Παράδειγμα: Οι Η.Π.Α. την περίοδο 1973-1975 ακολούθησαν ένα σχήμα U. Η οικονομία κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου διακρινόταν από κάμψη και οριακή ανάκαμψη. Μετά από 2 χρόνια η οικονομία ανέκαμψε οριστικά παρουσιάζοντας υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης.
Σχήμα W
Όπως φαίνεται σε αυτό το σχήμα η οικονομία κάνει «σκαμπανεβάσματα». Στην αρχή, η οικονομία βυθίζεται σε ύφεση, ανακάμπτει γρήγορα και μετά από μικρό χρονικό διάστημα ξαναπέφτει σε ύφεση. Στο τέλος, η οικονομία ανακάμπτει ξανά.
Παράδειγμα: Στις αρχές του 1980 οι Η.Π.Α. παρουσίασαν ένα τέτοιο σχήμα. Από τον Ιανουάριο του 1980 μέχρι τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς παρατηρείται ύφεση. Αργότερα η οικονομία ανακάμπτει, όμως μετά από οικονομική πολιτική της FED για καταπολέμηση του πληθωρισμού, ξαναβυθίζεται σε ύφεση από τον Ιούλιο του 1981 μέχρι τον Νοέμβριο του 1982. Ύστερα παρουσιάζεται σημαντική και ανθεκτική μεγέθυνση.
Αντίστοιχο παράδειγμα θεωρείται και η ευρωπαϊκή κρίση χρέους το 2010.
Σχήμα L
Σε αυτή την περίπτωση η ύφεση διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα, δίχως κάποια σημαντική ανάκαμψη. Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να κρατήσει για χρόνια.
Παράδειγμα: Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η χώρα μας, η Ελλάδα, κατά το διάστημα 2007-2016. Η οικονομία βυθίστηκε για χρόνια σε ύφεση και επέστρεψε με αναιμικούς ρυθμούς μεγέθυνσης ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα. Ένα άλλο γνωστό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Ιαπωνίας από το 1990.
Σχήμα Κ
Ένα σχήμα που έγινε διάσημο ξανά στην πανδημία του κορωνοϊού. Σε αυτή την περίπτωση ένα κομμάτι του πληθυσμού βιώνει σχήμα V, ενώ το άλλο κομμάτι του πληθυσμού σχήμα που μοιάζει με L. Πρόκειται για ένα περίπλοκο σχήμα που προκαλεί ανισότητα μεταξύ τομέων της οικονομίας και του επιπέδου εισοδήματος.
Πηγές:
Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου
