Ο νους της Ακαδημίας, ο Αριστοτέλης

Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.Χ. στα Στάγειρα της Χαλκιδικής, κοντά στο όρος Άθως. Προερχόταν από εύπορη οικογένεια, καθώς ο πατέρας του ήταν γιατρός στην αυλή του Βασιλιά Αμύντα Γ’, πατέρα του Φιλίππου Β’ και παππού του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ονομαζόταν Νικόμαχος. Λέγεται ότι ο Νικόμαχος άνηκε στο γένος των Ασκληπιάδων που ανήγε την καταγωγή του στον θεό της Ιατρικής Ασκληπιό, με τις ιατρικές γνώσεις να μεταδίδονται από γενιά σε γενιά. Επομένως αυτό συνεπάγεται με το γεγονός, ότι ο Αριστοτέλης είχε έμφαση στις φυσικές επιστήμες, αφού έμαθε πολλά από την επιστήμη της ιατρικής την οποία ενσωμάτωσε στην γνωστική του μέθοδο, την πειραματική έρευνα και την ορθολογική σκέψη.

Ο Αριστοτέλης έμεινε ορφανός σε πολύ μικρή ηλικία, o κηδεμόνας  του καταγόταν από την Αττάρναια. Στην ηλικία των 17 χρονών πήγε στην Ακαδημία του Πλάτωνα , ο οποίος ήταν δάσκαλός του και εκείνη την εποχή βρισκόταν στις Συρακούσες. Διευθυντής της Ακαδημίας ήταν ο Εύδοξος τον οποίο είχε ορίσει ο Πλάτων και καταγόταν από την Κνίδο. Ήταν μαθηματικός, γεωγράφος και αστρονόμος. Ο ανερχόμενος φιλόσοφος έλαβε πολλά ερεθίσματα από τον Εύδοξο. Έμεινε 20 χρόνια στην Ακαδημία. Ο Πλάτων τον είχε ονομάσει ο «Νους της σχολής» και πως όταν λείπει το ακροατήριο του ήταν βουβό. Παρά τις μεταξύ τους διαφορές, ο Αριστοτέλης θαύμαζε τον δάσκαλό του και το αποδείκνυε μέσω των γραπτών του. Ο Αριστοτέλης ωστόσο είχε γνωρίσει αρκετό κόσμο στην Ακαδημία με τον οποίο είχαν κάποιες διαφορές, διότι ο ίδιος υποστήριζε ότι ο άνθρωπος πρέπει να θυσιάσει ακόμη και τους φίλους για να σωθεί η αλήθεια.

Ο φιλόσοφος έμεινε στην Μακεδονία [343-2 π.Χ] όπου δίδασκε στον Μέγα Αλέξανδρο μέσω των ομηρικών επών. Το 323 διαδόθηκε η είδηση ότι πέθανε ο Αλέξανδρος και τότε ο Αριστοτέλης αισθανόταν ότι η ζωή του ήδη βρισκόταν σε κίνδυνο. Η συνταγή για τα ανεπιθύμητα πρόσωπα ήταν ήδη στην Αθήνα. Κατηγορήθηκε για το γεγονός ότι ο φιλόσοφος είχε γράψει ένα ποίημα για τον φίλο του τον Ερμία ο οποίος δεν βρισκόταν πλέον στην ζωή και το ποίημα αυτό είχε την μορφή ενός παιάνα, του παραδοσιακού ύμνου του Απόλλωνα. Όταν τον ρώτησαν την άποψή του για την Αθήνα ο ίδιος την αποκάλεσε παγκάλη διότι πίσω από αυτήν την ομορφιά, κρύβεται μία ασχήμια, κάνοντας έναν υπαινιγμό στην καταδίκη του Σωκράτη.

Τα γραπτά του Αριστοτέλη δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικά ούτε απευθύνονται στον μέσο αναγνώστη. Η κατανόησή τους προϋποθέτει γνώση της προγενέστερης φιλοσοφικής παράδοσης αλλά και εξοικείωση με το πυκνό, δύσβατο και ξηρό ύφος του φιλοσόφου. Ο Αριστοτέλης, σε αντίθεση με τον Πλάτωνα, δείχνει να μην εμπιστεύεται την καθημερινή γλώσσα με τις ασάφειες της και τα στολίδια της. Πιστεύει ότι για τη φιλοσοφία απαιτείται ειδικό λεξιλόγιο και ιδιαίτερος τρόπος έκφρασης, που στηρίζεται στη σαφήνεια. Μάλιστα, όπως λέει, «μερικές φορές είναι αναγκαίο να πλάθουμε καινούργιους όρους, όταν δεν υπάρχει λέξη που να μπορεί να αποδώσει σωστά κάποιο νόημα» (Κατηγορίαι 7a6-7). Ένα μεγάλο μέρος από τη φιλοσοφική ορολογία που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα έχει καθιερωθεί από τον Αριστοτέλη (λ.χ. οι όροι «ύλη», «κατηγορία», «συλλογισμός», «ενέργεια», «δύναμις», «φυσική», «λογική», «εντελέχεια», «συμβεβηκός»).

Πηγές:

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/filosofia/page_055.html

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ, Γ’ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΑΦΑΝΤΟΣ»

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, από τη δύναμη στην ενέργεια, P.Ruiz Trujillo παρούσα έκδοση Εmse Edapp S.L., 2019

Είμαι φοιτήτρια του τμήματος φιλοσοφίας και παιδαγωγικής του ΑΠΘ. Τα θέματα που μου προκαλούν περισσότερο ενδιαφέρον σχετίζονται με τον άνθρωπο και την κοινωνία και οι θεματικές ενότητες που θέλω να ασχοληθώ είναι η ψυχολογία, η κοινωνιολογία, τα παιδαγωγικά, η φιλοσοφία και η εγκληματολογία.