Συνέντευξη με την Ευτυχία Μητρίτσα: «Ένα ταξίδι μακρινό, μια καινούρια καρμική γνωριμία, το τραγούδι της ζωής μου»

Φωνή γεμάτη χρώματα και αρώματα. Ιδιαίτερη και αέρινη. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης το 2006 με το τραγούδι Λίγο Πριν Ξημερώσει και συνεχίζει τη μαγική μουσική διαδρομή της ως σήμερα. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε το τελευταίο της τραγούδι, Τα Νυχτολούλουδα σε μουσική του Νίκου Καλλίνη και στίχους της Δήμητρας Νεοφύτου. Σήμερα, στο your e-articles η Ευτυχία Μητρίτσα.

-Γεννήθηκες στη Καρδίτσα. Ποιες είναι οι μνήμες των παιδικών σου χρόνων;  

Παιχνίδι στις γειτονιές μέχρι αργά το βράδυ, χωρίς κανένα φόβο κινδύνου. Μπουγέλο με το λάστιχο στην αυλή της γιαγιάς, πολλά ξαδέρφια, πολλοί φίλοι. Αθωότητα, ονειροπόληση, ανακατεμένη με μια δόση εσωστρέφειας που γινόταν πιο αχνή, με τη μουσική στο πλάνο.

-Η ανάμνηση που δε θα ξεχάσεις ποτέ; 

Σκασιαρχείο βραδινό από το ξενοδοχείο στην πολυήμερη εκδρομή της Γ᾽Λυκείου στο Ναύπλιο για να συναντήσουμε τους φίλους μας που έμεναν σε άλλο ξενοδοχείο. Εκείνοι είχαν τις κιθάρες, εμείς τις φωνές. Η συνάντηση ήταν μοιραίο να συμβεί, με αποτέλεσμα και τα δύο σχολεία να κηρύξουν συναγερμό, μέχρι να μας βρούνε το επόμενο πρωί. Σκάνδαλο για τα δεδομένα της Καρδίτσας και για μας που είχαμε την ταμπέλα του «καλού παιδιού» και του «καλού μαθητή».

-Ο λόγος που στράφηκες στη μουσική; 

Με κάνει ευτυχισμένη παρόλο που το ταξίδι αυτό έχει και πολλά σκαμπανεβάσματα. Υπάρχουν συναισθήματα όμως που ενεργοποιούνται μόνο μέσα από τη μουσική. Για να παραφράσω τον Wittgenstein: Τα όρια της μουσικής γλώσσας μας καθορίζουν τα όρια του κόσμου μας.

-Η σημασία της στη καθημερινότητά σου; 

Από παιδί, σε πρώτο πλάνο μόνο μπορώ να ακούσω μουσική. Διαφορετικά, αν κάνω παράλληλα κάτι άλλο, που χρειάζεται συγκέντρωση, σέρνομαι. Υπάρχουν μέρες που πιάνω τον εαυτό μου ασυναίσθητα να δυσφορεί και συνήθως είναι γιατί δεν έχω ακούσει μουσική μέσα στη ροή των υποχρεώσεων της ημέρας.

-Τα συναισθήματά σου όταν τραγούδησες μπροστά σε κοινό για πρώτη φορά;

Πρωτοετής, μπήκα σε ένα μουσικό σύνολο του πανεπιστημίου που παίζαμε ρεμπέτικα και Σμυρνέικα και με αυτό το σχήμα πρωτοβγήκα στη σκηνή με μια επισημότητα ως τραγουδίστρια. Τα συναισθήματα ήταν όλα μεγεθυμένα. Το άγχος αλλά και η έκσταση. Και φυσικά δε θυμόμουν μετά καθόλου τι έκανα, πώς τραγούδησα. Σαν να ανέβηκα σε ένα κύμα που με πήγε μόνο του.

-Είναι τα ίδια μέχρι σήμερα;

Η ανυπομονησία και η αθωότητα ναι αλλά νιώθω μετά από τόσα χρόνια πιο ελεύθερη και δυνατή μπροστά στον κόσμο. Έχω μάθει να κατευνάζω το άγχος πριν ανέβω στη σκηνή και να πατώ πιο γερά στα πόδια μου αντιμετωπίζοντας το τραγούδι περισσότερο σαν μια ιστορία που έχω να πω και λιγότερο σαν μουσικό κείμενο. 

-Οι μουσικές σπουδές σου; 

Κατά κύριο λόγο κλασικές. Δίπλωμα πιάνου και ανώτερα θεωρητικά μέχρι Fuga στα Ωδεία και παράλληλα στο Πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α.

-Τα ακούσματα που σε διαμόρφωσαν;  

Πέρα από την κλασική παιδεία, όλη η έντεχνη σκηνή των 90᾽s όταν άρχισα να γράφω τις πρώτες μου κασέτες με Μάλαμα, Παπακωνσταντίνου, Ιωαννίδη, Κατσιμιχαίους, Κραουνάκη, Πορτοκάλογλου, Περίδη, Παπάζογλου, Ξυδάκη και τόσους άλλους. Δοκίμαζα, μάθαινα τα πρώτα μου τραγούδια συνειδητοποιώντας ότι η φωνή μου, όπως λέμε, «γυρίζει». Ήταν μια καλή αφετηρία για να αρχίσω να ψάχνω και πιο συνειδητά τους μεγάλους μας συνθέτες, που άκουγαν οι γονείς μου. Τους Ξαρχάκο, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Λοΐζο, Κουγιουμτζή κ.α. Ειδικά ο πατέρας μου αγαπά πολύ και το ρεμπέτικο, το οποίο για κάποιο λόγο αισθάνομαι πως είναι τελικά η πιο οικεία μου μουσική γλώσσα, η βαθύτερή μου καταγωγή. Θυμάμαι πως κάπου στο Λύκειο ήθελα για λίγο να είχα ζήσει στην εποχή του ρεμπέτικου.      

-Οι φωνές που κυλούν μέσα σου;  

Μελίνα Κανά, Μαρίκα Νίνου, Βίκυ Μοσχολιού, Ρόζα Εσκενάζυ, Μαρίκα Φρατζεσκοπούλου (Πολίτισσα), Χάρις Αλεξίου, Ελένη Βιτάλη, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Ελευθερία Αρβανιτάκη αλλά και Γιώργος Νταλάρας, Μανώλης Λιδάκης, Αλκίνοος Ιωαννίδης.

-Η πρώτη σου εμφάνιση ήταν στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης το 2006 με το τραγούδι Λίγο Πριν Ξημερώσει. Πώς το αναλογίζεσαι 15 χρόνια μετά; 

Μια πολύ τρυφερή και αρκετά μακρινή ανάμνηση. Ήταν το πρώτο τραγούδι που άκουσα από μένα στο ραδιόφωνο. Τώρα, όταν το πετυχαίνω σε κάποιο σταθμό μου βγάζει μια νεανική φόρτιση και μια άγουρη γλύκα. Όμως ήταν το όχημα για να ζήσω μερικές πολύ όμορφες στιγμές μέσα στο Φεστιβάλ και να δημιουργήσω καλλιτεχνικές φιλίες που κρατάνε ως τώρα.

-Το 2010 κυκλοφόρησε ο πρώτος σου προσωπικός δίσκος, ο Μυστικός Προορισμός. Τι εσωτερικές ανάγκες κάλυψε;

Σήμερα νιώθω πως είχε κάτι σχεδόν προφητικό αυτό το album, κυρίως στιχουργικά. Υπάρχουν τραγούδια που είναι γραμμένα για καταστάσεις που βίωνα την περίοδο εκείνη αλλά και για συναισθήματα που ένιωσα στην πραγματική μου ζωή πολύ αργότερα. Τότε το είχα βιώσει σαν ένα παιχνίδι που θα μου αποκάλυπτε ενδεχομένως ό,τι πιο πρωτότυπο κουβαλώ μέσα μου. Δεν ήξερα πού θα με βγάλει και δεν είχα και την προσδοκία να γίνω αποκλειστικά τραγουδοποιός. Σε αυτή την νεανική τόλμη οφείλω πως άνοιξε ένα νέο παραθυράκι που μου δίνει την ελευθερία να εκφράζομαι και με αυτόν τον τρόπο όποτε το αισθάνομαι, όπως έγινε ξανά και με Το Πρώτο Βλέμμα, το πιο πρόσφατο album μου που κυκλοφόρησε πέρυσι. 

-Ήταν κάτι διαφορετικό για σένα η συνεργασία με τον Lee Breuer στις Χοηφόρες του Αισχύλου και με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό στην παράσταση Τα Ιερά Τραγούδια του Έρωτα, του Νίκου Μαμαγκάκη; 

Ήταν και οι δύο παραγωγές από τις πιο δυνατές και ιδιαίτερες εμπειρίες που έχω ζήσει πάνω στη σκηνή αλλά και στις πρόβες. Θα ήθελα πολύ να μου ξαναγίνει μια αντίστοιχη πρόταση γιατί το θέατρο μου ασκεί τεράστια γοητεία. Με συγκινεί το στοιχείο της αργής εκτόνωσης και θαυμάζω απεριόριστα την ομαδικότητα που χρειάζεται, η οποία είναι πολύ πιο έντονη, σε σχέση με το χώρο της μουσικής.

-Πρόσφατα κυκλοφόρησαν Τα Νυχτολούλουδα. Πώς προέκυψε αυτή η μουσική κατάθεση; 

Ο Νίκος Καλλίνης με είχε βάλει να κάνω ένα πρόχειρο ντέμο του τραγουδιού, στο παρασκήνιο μιας άλλης ηχογράφησης που κάναμε πριν μερικά χρόνια. Θυμάμαι πως μπήκα και το είπα με ένα αίσθημα χαράς γιατί παρόλο που ήταν διαφορετικό από ό,τι είχα κάνει ως τότε, ένιωσα χωρίς δεύτερη σκέψη ότι μου ταιριάζει πολύ. Το τραγούδι μοιάζει σαν να υπάρχει από πάντα αλλά και να γεννήθηκε μόλις. Εκεί νομίζω βρίσκεται το προτέρημά του, στο στοιχείο της οικειότητας της μουσικής, που δανείζεται από την παράδοση και της αμεσότητας των στίχων της Δήμητρας Νεοφύτου. Στην τελευταία λοιπόν καραντίνα ήθελα πολύ να πιαστώ από αυτό το γλυκόπικρο αίσθημα, από το οποίο όμως βγαίνει κανείς πιο δυνατός για να υποδεχτώ με αυτόν τον τρόπο την άνοιξη και το άνοιγμα των ζωών μας. Χαίρομαι που μπορέσαμε να αποδώσουμε αυτό που είχα στο μυαλό μου και στο στούντιο με τον Λεωνίδα Πετρόπουλο και στο βίντεο κλιπ με την ποπ και πολύχρωμη, γεμάτη λουλούδια, οπτικοποίηση που έκανε η υπέροχη Κατερίνα Κυρμιζή.

-Η πιο αντιπροσωπευτική σου συνεργασία;

Δε μπορώ έτσι εύκολα να ξεχωρίσω γιατί ό,τι έχω κάνει με αντιπροσωπεύει σε συντριπτικό βαθμό τη στιγμή που το κάνω. Αλλιώς δεν θα επέλεγα να συνεργαστώ. Από τη μια νιώθω τυχερή και ευγνώμων για τη συνάντησή μου καλλιτεχνικά με ανθρώπους που θαυμάζω το έργο τους και από την άλλη ζω με το αίσθημα της προσμονής πως το πιο αντιπροσωπευτικό είναι αυτό που θα έρθει.

-Ο δίσκος που ακούς τις πιο προσωπικές σου στιγμές;  

To soundtrack του Gato Barbieri για το Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι του Bernardo Bertolucci.

-Η ταινία που σου άλλαξε τη ζωή;  

To Love του Michael Haneke. Χαστούκι ενηλικίωσης και ένα χάδι στον ώμο. Η στιγμή που συναντήθηκα με το έργο έπαιξε και αυτή μεγάλο ρόλο, γιατί η ταύτιση ήταν συγκλονιστική.

-Το βιβλίο που σε ταξίδεψε σε μαγικούς τόπους;  

Moby Dick του Herman Melville. Από αυτά που θέλω να ξαναδιαβάσω.

-Πότε έκλαψες τελευταία φορά;  

Πριν 15 μέρες. 

-Η άποψή σου για τη σημερινή δισκογραφία;  

Αν συγκρίνουμε τις σημερινές δυσκολίες με τον παλιό τρόπο που δούλευε η δισκογραφία, αυτή που γνωρίσαμε σε μικρότερη ηλικία σαν μαθητευόμενοι ακροατές και εκκολαπτόμενοι δημιουργοί, το λες και πράξη ηρωισμού αυτό που κάνουμε. Έχουν έρθει τα πάνω κάτω και όλοι μας κοιτάμε λίγο αμήχανα ή ψάχνουμε με το ένστικτο για το πώς να κινηθούμε. Το παιχνίδι παίζεται κάπως αλλιώς ή κάπου αλλού και νομίζω πως χρειάζεται χρόνος για να μπορέσουμε να δούμε τη νέα σελίδα που έχει ανοίξει, πιο καθαρά.

-Υπάρχουν άξιοι καλλιτέχνες σήμερα; Λαμβάνουν τον χώρο που τους πρέπει;  

Δημιουργικότητα υπάρχει μεγάλη, όπως και πολλοί άξιοι κατά τη γνώμη μου καλλιτέχνες που κάνουν μεγάλο αγώνα για να υποστηρίξουν την παραγωγή της μουσικής τους. Ούτε κατά διάνοια όμως οι νέοι δημιουργοί και τα νέα τραγούδια δεν παίρνουν το χώρο που τους αναλογεί. Πέραν της trap που σαρώνει ιδίως στις νεανικές ηλικίες, δε βλέπω αντίστοιχου μεγέθους ρεύματα μουσικά στα δικά μας χωράφια που να δίνουν μια ώθηση μαζικότητας στους νεότερους δημιουργούς. Ούτε όμως και τα μέσα μετάδοσης θέλουν να παίξουν έναν υποστηρικτικό ρόλο. Ακόμα και το πιο νέο ρεπερτόριο των αναγνωρισμένων καλλιτεχνών δεν παρουσιάζεται σε ικανή συχνότητα. Το 80% της μουσικής που παίζεται παντού είναι μιας κάποιας ηλικίας. Αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο που κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι πως πρέπει να σπάσει.

-Πώς αντιλαμβάνεσαι την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;  

Πιστεύω πως πολλά αδιέξοδα βρίσκονται μπροστά μας, αλλά ακόμα είμαστε μαγκωμένοι από το κοινωνικό πείραμα που βιώνουμε για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Το επόμενο φθινόπωρο ίσως είναι ένα ορόσημο για το πώς θα πορευτούμε.  

-Επηρέασε τους καλλιτέχνες ο κορωνοϊός;  

Εκ των πραγμάτων είναι ανάμεσα στις πιο πληττόμενες κατηγορίες της κοινωνίας, εργασιακά αλλά και ηθικά γιατί ο χώρος απαξιώνεται σε εξόφθαλμο βαθμό από την πολιτεία. Αυτό όμως έφερε τη συσπείρωση, άνοιξε ένα διάλογο θεσμικό και έδειξε σημαντικά παραδείγματα αλληλεγγύης μέσα στο χώρο, που ελπίζω να κρατήσουν για όσο χρειαστεί. Δεν είναι τυχαίο πως το κίνημα #metoo από τον αθλητισμό πέρασε σπάζοντας ένα απόστημα χρόνων και στο χώρο του θεάτρου. 

Η στάση της Κυβέρνησης ήταν ανάλογη;  

Όλα δείχνουν πως η κυβέρνηση δε μπορεί να διαχωρίσει νοηματικά τη λέξη Διασκέδαση από τη λέξη Πολιτισμός. Όπως απέδειξε ότι συγχέει και την Υποκριτική με την Υποκρισία. Γενικά είτε δε γνωρίζει επαρκώς τον χώρο και τις ανάγκες των ανθρώπων του είτε τον υποτιμά συνειδητά.

-Πώς κρίνεις τη σημερινή ελληνική κοινωνία;  

Κουρασμένη.

-Πώς αντιλαμβάνεσαι τις αποκαλύψεις στο χώρο του θεάματος για τις παρενοχλήσεις εις βάρος των καλλιτεχνών; 

Το βάρος που σηκώνουν οι άνθρωποι που μιλούν δημόσια για αυτό που τους έχει συμβεί είναι ένα παράδειγμα λυτρωτικό, που ελπίζω να απαλλάξει και άλλους κοινωνικούς ή επαγγελματικούς χώρους από αντίστοιχες απάνθρωπες συμπεριφορές. Είναι πολύ σημαντικό βέβαια η τελική απόδοση δικαιοσύνης να διαλύσει σε όποιον την έχει, την ψευδαίσθηση πως οποιαδήποτε θέση εξουσίας μπορεί να βρίσκεται στο απυρόβλητο.  

-Η σχέση σου με τον Θεό;  

Η σχέση μου με τη Φύση.

-Το προσωπικό σου καταφύγιο;  

Το σπίτι μου στο Πήλιο ή πιο κοντά για άμεση πρόσβαση, οι βόλτες στην Πεντέλη με το σκύλο μου. Εκεί αισθάνομαι να αδειάζει το μυαλό μου, σκέφτομαι πιο απλά και καθαρά και ξαναβρίσκω το κέντρο μου, όταν νιώθω κουρασμένη ή χαομένη.

-Ο μεγάλος σου φόβος;  

 Ο πόνος των αγαπημένων. Δε θα ήθελα να το ξαναζήσω.

-Ο έρωτας;  

 Υπερβατικός. 

-Η ευτυχία;  

Μια στιγμή έμπνευσης, ένα έξυπνο αστείο. Η βαθύτερη επικοινωνία που δεν έχει ανάγκη από εξηγήσεις.

-Τι άνθρωπος είναι η Ευτυχία Μητρίτσα;  

 Παρορμητική, πιστή, δοτική. Γελάω δυνατά και λέω αυτό που σκέφτομαι.

-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα άλλαζες;  

Με ποιό κριτήριο όμως να αλλάξω κάτι; Οι δοκιμασίες είναι μέρος της ζωής, αλλιώς πρέπει να ζεις σε γυάλα. Τις δυσκολίες έχω μάθει να τις σέβομαι γιατί όποτε τα έχω βρει σκούρα, έχω μάθει κάτι σημαντικό για μένα και έχω βγει πιο δυνατή.  

-Πώς φαντάζεσαι τη τελευταία μέρα σου στη γη;  

 Ανάμεσα στους αγαπημένους μου ανθρώπους. 

-Τα όνειρά σου για το μέλλον;  

 Ένα ταξίδι μακρινό, μια καινούρια καρμική γνωριμία, το τραγούδι της ζωής μου.

-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;  

Ετοιμάζουμε για τις 4 Ιουνίου μια συναυλία με τον Σταύρο Σιόλα στον Πειραιά με τραγούδια αφιερωμένα στη θάλασσα, η οποία θα προβληθεί σε live streaming και είναι παραγγελία του Ιδρύματος Αικατερίνη Λασκαρίδη. Ενόψει βέβαια του ανοίγματος των συναυλιακών χώρων, θα βρεθούμε και πάλι κοντά στον κόσμο, που τόσο μας έχει λείψει η επαφή μαζί του. Σύντομα θα έχω περισσότερα συναυλιακά νέα να μοιραστώ.

-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;  

Να πιστεύει στον εαυτό του και να μην ξεχνάει ποιος είναι και πού θέλει να πάει. Βήμα βήμα, μέρα τη μέρα. Με εστίαση στον εαυτό του και εργατικότητα.

-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα Ευτυχία Μητρίτσα; 

Ένα κορίτσι που αργεί να μεγαλώσει. 

-Ευτυχία σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.

Και εγώ σε ευχαριστώ.

Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...